1فوریه 2022- تیمی از دانشمندان مرکز تحقیقات اسکریپس، آزمایش‌های اولیه ی امیدوارکننده‌ای را بر روی یک استراتژی جدید انجام داده‌اند که ممکن است روزی برای پیشگیری یا درمان دیابت نوع 2 مورد استفاده قرار گیرد.

در این مطالعه که نتایج آن در Nature Communications منتشر شده است، یک ترکیب آزمایشی به نامIXA4 ، بر روی موش های چاق آزمایش گردید. محققان نشان دادند که این ترکیب یک مسیر سیگنالینگ طبیعی را فعال می کند که از حیوانات در برابر تغییرات متابولیکی مضر و ناشی از چاقی که به طور معمول منجر به دیابت می شود، محافظت می کند.

پرفسور لوک وایزمن، از مرکز تحقیقات اسکریپس، گفت: ما توانستیم این مسیر را هم در کبد و هم در لوزالمعده با این ترکیب فعال کنیم و این باعث بهبود کلی سلامت متابولیک حیوانات چاق شد.

پرفسور انریکه سائز، گفت: این اولین بار است که کسی نشان می‌دهد که یک مولکول کوچک که این مسیر را به این روش فعال می‌کند، برای درمان بیماری در یک حیوان زنده کار می کند.

این مطالعه با همکاری آزمایشگاه‌هایاستاتید گروه پزشکی مولکولی، پرفسورSaez  و پرفسور Wiseman، هر دو در مرکز تحقیقات اسکریپس و از نویسندگان ارشد این مقاله ی جدید، انجام شد.

دیابت نوع 2 ، همچنان یک مشکل عمده ی بهداشت عمومی است: تخمین زده می شود که حدود 30 میلیون نفر تنها در ایالات متحده به آن مبتلا هستند. عمدتاً به دلیل وزن بیش از حد و چاقی، تنظیم طبیعی قند خون در این افراد مختل می شود که بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله خطرات بالاتر بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی، آسیب عصبی، تخریب شبکیه و برخی سرطان ها را به همراه دارد. داروهای زیادی برای درمان دیابت نوع 2 وجود دارد، اما این داروها ممکن است برای هر بیماری بخوبی عمل نکنند.

چندین سال است که آزمایشگاه پرفسور وایزمن در حال مطالعه ی یک مسیر سیگنالینگ شامل دو پروتئین به نام‌هایIRE1  و XBP1 است. هنگامی کهIRE1 ، توسط نوع خاصی از استرس سلولی فعال می شود، XBP1s را فعال می کند، که به نوبه خود فعالیت تعداد زیادی از ژن ها از جمله بسیاری از ژن های متابولیکی را در تلاش برای کاهش استرس سلولی تغییر می دهد. مطالعات قبلی نشان داده است که فعالیت این مسیر، حداقل در کوتاه‌مدت، می‌تواند از سلول‌های کبدی و سلولهای بافت چربی در برابر استرس‌های ناشی از چاقی محافظت کند- استرس‌هایی که می‌توانند به این سلول‌ها آسیب بزنند و دیابت را تقویت کنند.

با این حال، مسیر IRE1/XBP1s یک هدف مستقیم برای داروی دیابت نمی باشد. تحقیقات پیشین نشان داده است که روشن نگه داشتن IRE1/XBP1 به طور مزمن، منجر به آسیب رساندن به سلول ها، تحریک التهاب و بدتر شدن اختلال عملکرد کلی متابولیک می شود.

پرفسور وایزمن می‌گوید: سیگنال‌دهیIRE1/XBP1 پاسخی به استرس سلولی است، و روشن نگه‌داشتن آن در تمام مدت اساساً به سلول می‌گوید که استرس قابل حل نیست، بنابراین سلول در واقع خود را می‌کشد.

در مطالعه ی جدید، محققان نشان دادند که ترکیبی به نام IXA4، که چند سال پیش شناسایی کردند، مسیر IRE1/XBP1s  را فقط برای چند ساعت با هر بار استفاده، فعال می‌کند. از آنجایی که در بقیه ی زمانها به IRE1 اجازه خاموش شدن می‌دهد، در اصل می‌توان آن را بصورت روزانه بدون ایجاد سیگنال‌های مضر مشاهده شده با فعال‌سازی دائمیIRE1 استفاده کرد، که آن را به یک کاندید امیدوارکننده برای کشف درمان‌های انسانی تبدیل می‌کند.

این تیم ازIXA4 ، برای درمان موش هایی که در اثر تغذیه با رژیم غذایی پرچرب و پرکالری چاق شده بودند، استفاده کرد. تنها پس از هشت هفته، متابولیسم گلوکز و فعالیت انسولین در موش‌های تحت درمان در مقایسه با موش‌های چاق گروه کنترل(درمان‌نشده با IXA4)، بهبود یافت، تجمع چربی و التهاب در کبد آنها کمتر شد و سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس آنها از بین نرفتند.

ترکیب IXA4، می تواند تنها به مجموعه ی محدودی از بافت ها از جمله کبد و لوزالمعده ورود کند، و بنابراین محققان اکنون در حال توسعه ی ترکیبات دیگری هستند که می توانند به مجموعه وسیع تری از سلول ها از جمله سلول های چربی راه پیدا کنند.

پرفسور Saez، می گوید: ما همچنین به کار با IXA4 به عنوان یک درمان بالقوه برای سایر اختلالات متابولیک مانند بیماری کبد چرب ادامه می دهیم.

ترکیب IXA4، با همکاری آزمایشگاه پرفسور جفری کلی، و پرفسور لیتا آننبرگ هازن، استاد شیمی در مرکز تحقیقات اسکریپس توسعه داده شد.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2022-02-scientists-unveil-approach-diabetes.html